Beweging fotograferen: tips voor actiefotografie
Eén van de moeilijkste zaken om te fotograferen is beweging. Je moet vaak snel reageren, de techniek bij langere sluitertijden onder de knie hebben en wat geluk hebben. Maar de beloning voor een goede dynamische foto is des te groter.
Spiegelreflexcamera’s en systeemcamera's zijn hiervoor meestal wat beter geschikt dan compact camera’s, vooral door het grotere zoombereik met de verschillende lenzen, meer instelmogelijkheden en de vrijwel afwezige vertraging tussen het indrukken van de sluiterknop en het daadwerkelijk maken van de foto door de camera. We behandelen een aantal onderwerpen: racewagens, sporters, water en dieren.
Inhoud
- Technieken voor het fotograferen van beweging
- Scherp onderwerp, scherpe omgeving
- Bewegingsonscherpte: Scherpe omgeving, wazige beweging
- Scherp onderwerp, wazige omgeving
- Racewagens fotograferen
- Sporters fotograferen
- Water fotograferen
- Dieren in beweging fotograferen
Technieken voor het fotograferen van beweging
We kunnen beweging op verschillende manieren in beeld brengen. Bijvoorbeeld het bewegende onderwerp zo scherp mogelijk in beeld brengen met een wazige achtergrond, of juist een stilstaande achtergrond met een (enigszins) wazig bewegend onderwerp. Hier enkele technieken om beweging te vangen in een foto:
Scherp onderwerp, scherpe omgeving
Als je álles scherp in beeld wilt hebben, is het belangrijk om de sluitertijd zo snel mogelijk in te stellen, afhankelijk van de snelheid van het onderwerp en jouw afstand tot het onderwerp. Je houdt de camera stil en wacht tot je onderwerp goed in je frame is. Dan maak je een foto. Natuurlijk kun je ook de burstmodus van de camera gebruiken als deze snel genoeg is.
f/5.6 - 1/320s - ISO 4000
Bewegingsonscherpte: Scherpe omgeving, wazige beweging
Bij straatfotografie of fotografie waar de nadruk ook op de omgeving ligt in plaats van alleen het onderwerp, kan het mooi zijn om bewegende elementen wazig te maken in een foto. Dat heet bewegingsonscherpte. Denk aan een druk kruispunt in de stad of een nachtelijke kermis scene. Om dit te bereiken moet de sluiter wat langer openstaan, soms zelfs enkele seconden. Daarom werkt deze techniek 's nachts het beste, maar je kunt ook een ND filter gebruiken zodat er niet teveel licht op de sensor komt. Gebruik hier voor het liefst een statief voor een stabiel beeld.
f/2.8 - 0.3s - ISO 100
Scherp onderwerp, wazige omgeving
Als laatste kun je door middel van panning (het meebewegen met het onderwerp) de omgeving wazig maken met een motion blur (bewegings onscherpte). Deze techniek is moeilijk om goed onder de knie te krijgen, maar het resultaat is het waard! Hierdoor is het overduidelijk dat je onderwerp supersnel gaat. Om de foto te maken gebruik je een lange sluitertijd. Deze hangt af van je onderwerp en hoe snel je zelf kunt meebewegen. Het is van belang om het onderwerp op hetzelfde punt in je beeld te houden. Wanneer je zelf te snel of juist te langzaam beweegt is alles bewogen. Je draait met je onderwerp mee vanuit je heup. Zodra het onderwerp voor je langs gaat en het het snelst lijkt te bewegen ten opzichte van de achtergrond, druk je op de sluiterknop en blijf je meedraaien. Het onderwerp houd je op dezelfde plek in je beeld. Het zal wat oefening vergen voordat je een goede foto hebt gemaakt.
Een statief met soepel bewegende kop kan hierbij helpen om het beeld recht te houden tijdens het pannen. Ook beeldstabilisatie is geen overbodige luxe.
f7.1 - 1/40s - ISO 100
Racewagens fotograferen
Dit onderwerp spreekt het meest tot de verbeelding. Op hoge snelheid op een circuit of door een bosgebied raggen. Het is vrij simpel om een racewagen vast te leggen met 1/500 of een snellere sluitertijd. De sluiter is sneller dan de beweging van de auto, dus de kans is vrij groot dat je hem goed op de foto krijgt. Zie foto A.
Foto A: Mooie dynamische foto’s met een lage sluitertijd van 1/2000
De kunst is echter om snelheid in de foto te krijgen zoals eerder beschreven door te pannen. (het meebewegen met het onderwerp). Dit effect zie je het beste door de auto van de zijkant te fotograferen.
Een langere sluitertijd (1/125) en meebewegen met de auto zorgt er voor dat de auto haarscherp wordt, maar dat er wel beweging in de auto zit doordat de wielen echt draaien en de omgeving onscherp is
Hiervoor moeten we de sluitertijd iets langer maken. Voordeel is dat de achtergrond bewogen is, waardoor de foto dynamischer is, en dat de wielen van de auto niet stil staan zodat hier ook dynamiek in zit. Bij snel bewegende auto’s, zoals de GP auto’s hierboven, is een sluitertijd onder 1/160 (ideaal rond de 1/125, 1/100, mede afhankelijk van de gebruikte lens natuurlijk) aan te raden.
Je maakt dus een vloeiende beweging met je camera, je volgt de auto vanaf het moment dat hij in beeld komt totdat hij uit het beeld verdwijnt en tussendoor druk je af. Hoe vloeiender de beweging, hoe beter het eindresultaat. Deze techniek vergt wat oefening, hoe vaker je het doet, hoe beter de resultaten.
Sporters fotograferen
Met sporters gaat de actie allemaal wat langzamer, hoewel dat ook weer afhangt van hoe dicht bij je bij actie bent. Onderstaande foto van een fietser is bijvoorbeeld op sluitertijd 1/640s genomen. De hoeveelheid zoom bepaalt voor een groot deel de sluitertijd. Ook hier weer de sluitertijd voorkeuze ingesteld en meebewegen.
De truc die bij actiefoto’s vaak wordt gebruikt, is het handmatig scherpstellen op een bepaald punt en de sluitertijd half indrukken. Door vervolgens het onderwerp te volgen geeft de camera op een bepaald moment (met een piepje) aan dat het onderwerp scherp is. Op dat moment moet je dus afdrukken.
Water fotograferen
Water is een super interessant onderwerp om te fotograferen. Als het windstil is, zorgt water voor een prachtige weerspiegeling. Is het ruiger weer, dan is het juist interessant om te kijken naar hoe het water met de kust interacteert. En natuurlijk is de wereld bezaaid met prachtige waterlandschappen, met watervallen, meren, gletsjers en ga maar door. Hoe zet je water in beweging het best op de foto? Hieronder enkele voorbeelden.
Een snelle sluitertijd (1/1000) zorgt er voor dat afzonderlijke waterdruppels scherp worden vastgelegd. Een goede manier om de kracht van water te laten zien.
Water fotograferen met een lange sluitertijd (30s) zorgt er voor dat water een mistachtig effect krijgt, waardoor beweging wordt gesuggereerd. Hiervoor heb je wel een statief nodig.
Dieren in beweging fotograferen
Dieren fotograferen, en dan vooral in beweging, is een vak apart. Waar je bij een racewagen of fietser nog wel kan voorspellen welk traject hij aflegt, kan een dier in beweging soms gekke sprongen en bochten maken. Daardoor is het belangrijk om een snelle sluitertijd te gebruiken. Ga uit van 1/1000 voor snelle dieren tot 1/100 voor minder snelle dieren.
Ook moet je waarschijnlijk meebewegen en schiet je uit de hand. Een lens/camera met beeldstabilitatie is hiervoor essentieel om goede, scherpe foto's te krijgen. Ook zijn er camera's met een tracking functie op de autofocus. Daarmee is het nog makkelijker om een bewegend dier scherp in beeld te krijgen - en te houden!
